نیوزیلند یا زلاندِ نو کشوری در جنوب غربی اقیانوس آرام است، این کشور از دو جزیره بزرگ و تعداد زیادی جزیره کوچک تشکیل شده و مناطق خودمختار نیو، جزایر کوک، توکلائو و راس را هم در بر می‌گیرد.

نیوزیلند فاصله زیادی با دیگر خشکی‌های کره زمین دارد، به طوریکه استرالیا نزدیکترین همسایه این سرزمین در دو هزار کیلومتری آن قرار دارد، دریای میان این دو کشور به دریای تاسمان معروف است. نزدیکترین همسایگان این کشور از شمال جزایر تونگا، فیجی، نیوکالدونیا هستند.

بیشتر جمعیت نیوزیلند را مهاجران اروپایی (به‌ویژه بریتانیایی و ایرلندی) تشکیل می‌دهند. مهمترین اقلیت هم رنگین پوستان مائوری هستند که از هزار سال پیش ساکن این سرزمین شده‌اند، اقلیتهای کوچکتر ساکن نیوزیلند آسیایی‌ها و پولینزی‌ها هستند که بیشتر در شهرهای بزرگ سکونت دارند.

رئیس حکومت زلاندنو ملکه الیزابت دوم است، فرماندار کل که با پیشنهاد انتخاب می‌شود، مسئولیت امضای قوانین را برعهده دارد، هرچند قدرت او و ملکه کاملاً تشریفاتی است و پارلمان که در انتخابات عمومی برگزیده می‌شود تنها مرجع قانون‌گذاری در کشور است و نخست‌وزیر را که در رأس قوه مجریه قرار می‌گیرد انتخاب می‌کند.

انگلیسی زبان اصلی نود و پنج درصد مردم این کشور و نخستین زبان رسمی زلاندنو است. زبان مائوری دیگر زبان رسمی این کشور است.

تاریخ

نخستین ساکنان نیوزیلند اقوام پولینزی ساکن جزایر اقانوس آرام بودند که در حدود قرن هشتم تا سیزدهم میلادی به این سرزمین رسیدند. پولینزی‌های نیوزیلند ملت و تمدن متمایزی را به نام مائوری تشکیل دادند و برخی از آنها با سفر به تمدنی را در آن جزایر بنیان نهادند.

در ۱۶۴۹ دریانورد هلندی اولین اروپایی بود که در سواحل نیوزیلند فرود آمد. کشته‌شدن چند تن از ملوانان کشتی جانسون توسط مائوری‌ها موجب شد که اروپایی‌ها علاقه‌ای به ارتباط دوباره با این جزیره نداشته باشند.

یکصد و بیست سال پس از سفر ناخدا جانسون، در سال ۱۷۶۹ جیمز کوک ناخدای بریتانیایی در حین سفرهای دریایی خود در اقیانوس آرام به نیوزیلند رفت و نقشه دقیقی از این جزیره کشید. ارتباط اروپایی‌ها و مائوری‌ها پس از سفر جیمز کوک ادامه‌یافت، بسیاری از کشتی‌های ماهیگیری و تجاری اروپایی و امریکایی به این سرزمین رفته و در ازای فروش کالاهای خود به‌ویژه مصنوعات فلزی و اسلحه جات مایحتاج ضروری خود مانند آب آشامیدنی، پوست، آثار هنری، مواد غذایی و حتی گاهی سکس را از آن‌ها دریافت می‌کردند.

مهاجرت به نیوزیلند از قرن نوزدهم آغاز شد. اولین مهاجران عمدتاً گروه‌های مذهبی از جمله انگلیکن‌ها، کاتولیک‌ها، پرسبی‌ترین‌ها، متدیست‌ها و باپتیست‌ها بودند که از انگلستان و اسکاتلند می‌آمدند. در سال ۱۸۴۰ قرارداد وایتانگی میان دولت بریتانیا و مائوری‌ها این کشور را را تحت‌الحمایه بریتانیا و بخشی از این امپراتوری ساخت. در ۱۸۵۶ اولین دولت خودمختار در این کشور پاگرفت و در ۱۸۷۶ دولت مرکزی سراسر خاک جزیره را تحت تسلط خود درآورد.

نیوزیلند در سال ۱۹۰۷ استقلال خود را از بریتانیای کبیر کسب کرد. نیوزیلند پس از آن عضو اتحادیه کشورهای همسود شد و سمت تشریفاتی ریاست حکومت را نیز همچنان در اختیار پادشاه بریتانیا گذاشت. جانشین پادشاه در زلاندنو فرماندار کل است که به توصیه نخست‌وزیر انتخاب می‌شود. این کشور در جنگ جهانی اول به عنوان حامی بریتانیا جنگید و «ارتش مشترک نیوزلند واسترالیا» یا به اختصار آنزاک در نبرد گالیپولی در ترکیه امروزی شرکت کرد. در مجموع بیش از هجده هزار نیوزیلندی در خلال جنگ جهانی اول کشته شدند. نیوزیلند در جنگ جهانی دوم هم جزء متفقین بود و با بازشدن پای آمریکایی‌ها به منطقه جزء هم‌پیمانان سیاسی و اقتصادی آمریکا در آمد و تا حدی به آمریکا نزدیک شد که ناخواسته درگیر جنگ ویتنام شد و همین امر اثرات عمیقی بر حیات سیاسی زلاندنو گذاشت. امروزه نیوزیلند نه فقط با بریتانیا و آمریکا بلکه با استرالیا، چین و ژاپن نیز روابط نزدیک و مناسبات اقتصادی گسترده‌ای دارد.

جغرافیا

تصویر ماهوارهای از نیوزیلند

نیوزیلند یا به زبان مائوری آئوتئاروا کشوری است در اقیانوسیه واقع در آبهای جنوب غربی اقیانوس آرام و جنوب خاوری استرالیا. این کشور از دو جزیره اصلی شمالی و جنوبی و چند جزیره کوچک دیگر تشکیل شده‌است. زلاند نو کشوری است نسبتاً کوهستانی جزیره شمالی دارای منشا آتشفشانی است و آبفشانهای آن هنوز از فعالیت‌های آذرین حکایت می‌کنند. سرتاسر جزیره جنوبی را رشته کوههای آلپ جنوبی که ارتفاع قلل آن بالاتر از سه هزار متر است در بر گرفته و آب و هوای آن معتدل مایل به سرد و مرطوب و بارانی است و رو به جنوب از دمای آن کاسته شده و به سردی می‌گرود. جنگلهای بارانی آن توسط مهاجران اولیه پاکسازی شده و به کشتزارهای وسیع و چراگاههای پهناور تبدیل شده‌است.

بلندترین نقطه زلاندنو قله کوک به ارتفاع ۳۷۶۴ متر است و عمده‌ترین رودخانه آن است که درازای آن ۴۲۰ کیلومتر می‌رسد و رودهای کلوته، تایر، ی کلارنس و وایتاکیاز دیگر رودهای مهم آن محسوب می‌شوند. دریاچه

پراکندگی زیستی

کیوی پرنده ملی نیوزیلند

دورافتادگی این سرزمین به ایجاد یک حیات جانوری و گیاهی منحصربه‌فرد منجر شده، هرچند ورود حیوانات غیر بومی توسط مهاجران آسیب‌های زیادی به حیات وحش این سرزمین وارد کرده و بسیاری از گونه‌های جانوری این سرزمین منقرض یا در خطر انقراض قرار گرفته‌اند.

هشتاد درصد حیوانات این سرزمین بومی نیوزیلند هستند، موجوداتی که نیاکان آنها هزاران سال پیش از مسیر دریا وارد آن شده و با توجه به ویژگیهای محیطی آن تغییر شکل یافته‌اند.

وجود پرندگانی که قدرت پرواز ندارند و دارای رفتاری کاملاً غیر تهاجمی هستند، یکی از خصیصه‌های حیات وحش نیوزیلند است که بدلیل عدم وجود جانوران درنده و مار در نیوزیلند پدید آمده‌است. کیوی یکی از این پرندگان است که نشان ملی این کشور شده‌است. از حشرات شگفت‌انگیز این سرزمین می‌توان حشره جهان که تا اندازه موش خانگی رشد می‌کند.

نیوزیلندی‌ها در سال‌های اخیر با تلاش برای کاهش گونه‌های جانوری و گیاهی مهاجر و جایگزینی آن‌ها با گیاهان و حیوانات بومی و احداث ذخیره‌گاه‌های زیستی برای احیای طبیعت کشورشان تلاش کرده‌اند.

تقسیمات کشوری و شهرهای بزرگ

نمایی از برج آسمان در شهر آوکلند

مرکز شهر کرایست چرچ

نمایی از شهر ولینگتون

تقسیمات کشوری در نیوزیلند به شرح زیر است:

• ۱۶
• ۵۰ شهر

شهر ولینگتون پایتخت و سومین شهر پرجمعیت نیوزیلند است. جدول زیر ده شهر پرجمعیت نیوزیلند را به همراه «جمعیت شهر» و «جمعیت شهر+حومه» نشان می‌دهد:

مردم‌شناسی

جمعیت نیوزیلند ۴٫۳ میلیون نفر است. حدود ۷۸٪ آنان خود را اروپایی معرفی می‌کنند. اروپائیان زلاندنو به «Pākehā» معروف هستند. این کشور از لحاظ نژادی به دو بخش عمده و بزرگ تقسیم شده‌است. بیشتر اروپائی‌ها تبار بریتانیایی یا ایرلندی دارند و مهاجرانی که از آلمان، ایتالیا، یوگسلاوی، هلند، اتریش و سوئیس آمده‌اند هم جمعیت قابل توجهی دارند. در سرشماری سال ۲۰۰۶ مائوری‌ها ۱۵٪، آسیایی‌ها ۹٫۲٪ و پولینزی‌های غیر مائوری ۶٫۹٪ جمعیت را تشکیل می‌دادند. (هر شخص در سرشماری می‌تواند خود را از دو گروه قومیتی معرفی کند). انگلیسی و مائوری زبان‌های اصلی این کشور است.

کلیسای جامع کرایست چرچ در شهر کرایست چرچ

نرخ باروری در نیوزیلند به نسبت سایر کشورهای توسعه یافته کمی بالاتر است. هر زن نیوزیلندی به‌طور میانگین ۲/۱ فرزند را در طول عمر خود به‌دنیا می‌آورد. امید به زندگی بسیار بالاست که برای هر کودک دختر ۸۳/۳ سال و هر پسر ۸۰/۷ سال است.

نیوزیلند یک کشور عمدتاً شهرنشین است. ۸۶٪ مردم در ۱۶ منطقه شهری این کشور زندگی می‌کنند و نیمی از آن‌ها در سه شهر اصلی آوکلند، ولینگتون و کرایست چرچ به‌سر می‌برند.

نودونه درصد بزرگسالان نیوزیلندی باسواد هستند. البته ۲۲٪ آن‌ها از تحصیلات رسمی برخوردار نیستند. بیش از ۱۸٪ مردم نیز مدرک دانشگاهی دارند.

دولت نیوزیلند سیاست بسیار بازی نسبت به مهاجران دارند. در سند استقلال نیوزیلند حاکمان این کشور تعهد کرده‌اند که هر سال معادل یک درصد جمعیت این کشور مهاجر بپذیرند. در حال حاضر بیست‌وسه درصد جمعیت کشور در خارج از این سرزمین به‌دنیا آمده‌اند که یکی از بالاترین رقم‌ها در دنیاست. بیست‌ونه درصد آن‌ها بریتانیایی یا ایرلندی هستند. مهاجران آسیای شرقی به‌ویژه چینی‌ها در سال‌های اخیر افزایش زیادی یافته‌اند.

مذهب

تا پیش از ورود اروپاییان به نیوزیلند، مائوریها از آیین دیرینه و بدوی خود پیروی می‌کردند، ولی امروزه بیشتر مائوریها به مسیحیت گرویده‌اند. مسیحیت مهم‌ترین دین نیوزیلند است، ۵۶٪ مردم این کشور مسیحی هستند. انگلیکانها، کاتولیکها، متدیستها و باپتیست مهمترین گروه‌های مسیحی هستند. سی‌وپنج درصد مردم خود را بدون اعتقاد به مذهب معرفی کرده‌اند. بودیسم، هندوئیسم، اسلام، بهائی و مذاهب دیگر هم پنج درصد جمعیت نیوزیلند را تشکیل می‌دهند. در نیوزیلند دین از حکومت جدا بوده و طبق قانون، دین و مذهب آزاد بوده و هر کس می‌تواند آئین‌های ویژه دینی خود را آزادانه به جا بیاورد.

سیاست و حکومت

الیزابت دوم ملکه نیوزیلند

جان کی نخستوزیر فعلی نیوزیلند

نیوزیلند یک حکومت مشروطه سلطنتی و دارای یک دمکراسی پارلمانی است. بالاترین مقام در این شاهنشاهی ملکه الیزابت دوم است که در قانون عناوین شاهنشاهی ۱۹۷۴ ملکه نیوزیلند و رئیس کشور لقب گرفته‌است. فرماندار کل که با توصیه نخست‌وزیر زلاندنو منصوب می‌شود، نماینده ملکه و شخص اول کشور است. جرمیا ماتپارای در حال حاضر این سمت را برعهده دارد.

این کشور همانند بریتانیا قانون اساسی مدون ندارد، اما قانون مشروطه سال ۱۹۸۶ مقررات پایه این حکومت را بیان کرده‌است. نخست وزیر رئیس دولت است و توسط پارلمان انتخاب می‌شود، نخست وزیر فعلی این کشور جان کی از حزب ملی است.

در انتخابات سراسری که هر سه سال یک‌بار برگزار می‌شود، صدوبیست نماینده پارلمان این کشور انتخاب می‌شوند. پس از انتخابات سال ۲۰۰۸ حزب ملی در ائتلاف با به رهبری جان باسکاون قدرت را به‌دست گرفت. دبیر کل حزب کارگر رهبر اپو

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: